Zo, na 10 dagen Belgïe zijn we terug thuis.
Het is steeds een beetje een discussie tussen Jan en mij : 'terug naar huis!'.
Naar huis betekent voor hem duidelijk, zonder dat hij er ook maar hoeft bij na te denken, 'Castelnau-Montratier'. Voor André ( André van Rita, zoals ik hem altijd pleeg te noemen) ook.
Geen vergissing mogelijk, er is maar één thuis, ons huis in Frankrijk.
Voor mij is dat ook wel zo, maar ik betrap er me op dat ik vaak aan Aude of aan mijn zussen zeg: 'volgende maand ,als ik terug naar huis kom'.en dan bedoel ik daar Belgïe mee.
Zelden denk ik aan Frankrijk als ik 'terug naar huis 'bedoel. En toch ben ik altijd weer heel blij als ik in Frankrijk terug ben.
Voelt men zich toch meer thuis in het thuisland waar men geboren is? Is het gewoon een uitdrukking, een gewoonte, een begrip, een geplogenheid, een automatisme? Of menen we echt dat we enkel in het geboorteland thuis kunnen zijn, dat we alleen daar dat gevoel van verbondenheid kunnen hebben?
Nu is dat met Belgïe eigenaardig gesteld, want als je in het noorden woont en je gaat naar het zuiden , weten ze onmiddellijk dat je Vlaming bent...en omgekeerd. En toch zullen we niet gauw aan een Waal die Vlaams probeert te praten zeggen: 'vous avez un accent!'. Neen, we zijn al blij dat hij zich in het Nederlands wil uitdrukken. Ik heb het echt anders geweten toen ik in Brussel werkte. Frans was er de voertaal en de meeste bazen bij het toenmalige Royale Belge waren franstalig. Geen haar op mijn gekrolde hoofd die er aan dacht om Nederlands te praten tegen de directeur , of de adjunct-directeur generaal, laat staan tegen de directeur - generaal! Neen, dat deed je niet, of je was een flamingant, een landsverrader, dat ging heel ver en dat was soms heel pijnlijk. Dat is allemaal zo zeer veranderd, en in het goede. Maar over 'accenten' spraken we niet. Neen, dat was een brug te ver.
In Frankrijk is dat enigszins anders. Ik kan geen zin zeggen of men zegt me ' vous avez un accent'.
Dat gaat zeer ver, want hier in de midi heeft haast iedereen ' un aksang'. Zij zien dat anders.
Toen ik in de kliniek was in de maand mei, kwam een prachtige zwarte arts (volledig in Afrikaanse klederdracht, met bibi) me onderzoeken. Ze sprak met een heel mooi afrikaans accent, ze sprak traag, zoals dat op de eilanden hoort. En ook zij zei tegen mij ' vous avez un accent!'. Ik moest daar zo om lachen en antwoordde haar : 'vous aussi'!. Zij kon daar absoluut niet mee lachen.
Sommige Franse vrienden troosten ons dan door ons te zeggen dat er duidzenden dialecten zijn in Frankrijk en dat elke streek wel zijn eigen accent heeft, toch geeft het je dikwijls duidelijk het gevoel dat je niet van hier bent en dat nooit zal zijn, want je accent verraad je.
Ik denk dat dat soort 'racisme' eigen is aan de mensen, je wil tot een groep behoren en je voelt je sterker als je deel uitmaakt van die groep.
Het feit dat ik in Belgïe geen accent heb, alleen een Belgisch accent, een Vlaams accent, een tongval van Aalst die nooit is veranderd ondanks het feit dat ik 25 jaar in het Antwerpse heb gewoond, maakt dat ik er me misschien meer 'thuis' voel dan hier in Frankrijk.
Alleen om dat gevoel weer te vinden, ga ik dan ook graag terug naar huis, op tijd en stond. Om deel uit te maken van een geheel.
