traduire

zaterdag 2 maart 2019

Lost in translation







Wooow Gene, ga jij op je oude dag de filosofische toer op ? , schreef mijn zus die zelf een echte filosoof is , met diploma's en al....als reactie op een blogpost .

Ik dacht dat ik al van jongs af aan de filosofische toer op was, maar schijn bedriegt natuurlijk.

Het begon allemaal een beetje voor nieuwjaar toen ik naar de film " Three billboards outside Ebbing, Missouri"  aan het kijken was.Ik was danig onder de indruk. 
In feite moest ik aan een omgekeerde  Toren van Babel denken : allemaal mensen met hun eigen kijk op de zaak die reageren vanuit hun eigen visie en die niet naar elkaar luisteren. Mensen die samen wonen maar apart leven. Mensen die samen werken maar handelen of ze zelfstandigen zijn. Mensen die van elkaar houden maar die enkel hun eigen gelijk willen halen.Mensen die niet met elkaar praten.
En als ze praten met elkaar verstaan ze er hetzelfde niet onder.

Het was ook in die periode dat ik verschillende boeken las over taal.
Eerst een biografie over de Wittgensteins, geschreven door ene Alexander Waugh. Een aanrader. 
Alle kinderen uit die gefortuneerde Oostenrijkse familie waren getalenteerd. Allemaal waren ze zo goed als waanzinnig. Waanzinnig getalenteerd.Getalenteerd waanzinnig.



Filosoof, pianist, familiefortuin, het verlies ervan, de oorlog, de familieruzies...het was boeiend . Leerrijk.

Tegelijkertijd vroeg een Duitse vriendin hoe ik het woord "sehnsucht" zou vertalen en gans de familie hielp mee. We dachten aan weemoed, melancholie, verlangen, vurig verlangen...maar het moest in het Frans. En daar hadden we alleen mélancholie...
Maar het was geen melancholie, zei ze en ik begreep ze.
Was het saudade ? Van de fado?
Of de duende van de flamenco ?


Ik probeerde - en zij ook- aan onze andere Franse vriendinnen uit te leggen wat we bedoelden, maar we kwamen niet veel verder.
En toch, door met handen en voeten uit te leggen wat ik bedoelde begon het te dagen . 


Als ik een Frans woord niet ken, of het nog geen deel uitmaakt van mijn woordenschat, dan omschrijf ik waarover het gaat en meestal vinden we het specifieke woord.

En dan kan ik zelfs zeggen dat als we een gezamenlijke tekst opstellen - stel je 30 vrouwen voor die moeten overeenkomen over een te verzenden tekst- en we niet tot een akkoord komen, ik meestal diegene ben die zorgt voor het "compromis" . Door de gedachten te omschrijven kan ik op een andere manier uitleggen wat we in feite bedoelen,

Ik denk dat het een Belgische specialiteit is .
Ik meen het.
Dat we daar moeite voor doen en dat er culturen zijn die daar geen enkele moeite voor doen.
Die onmiddellijk besluiten "on n'y arrivera jamais".


We zoeken oplossingen als we horen "on n'y arrivera jamais!". We kunnen daar niet tegen.
We proberen een compromis te bereiken

Het is maar als je ver weg woont dat je dat beseft.

Maar het is niet gemakkelijk als je het woord niet vindt omdat het niet bestaat in de andere taal. Hoe kan je dan dat gevoel uitdrukken.

Na de taalfilosofen las ik over de existentialisten, Sartre, de Beauvoir ....en de fenomenoloog Husserl.

                               De pater en de filosoof

Ik realiseerde me dat ook ik op een dag  terug naar iets basics wou. Weg van de drukte , alles achter je laten . De glooiing van de vallei die me liefelijk als spiegel dient en die ik als het ware "herken" , zoals  zij me ook erkent, nu ik al 12 jaar deel uitmaak van haar horizon..

Een stuk van mezelf.
Een beeld op mijn netvlies gegrift.

Eenvoud.
Zo ver mogelijk weg van stress.
Het banale bestaan.

En dat ik de dingen beschrijf en benoem. 
Zoals Marc, die 's morgens de dingen groette ...zoiets ongeveer.
Dat ik de berg opga met Cartouche en elk blaadje op de grond bekijk en afwacht of er verandering is ten opzichte van gisteren.
Of de natuur op me wacht ? .
Of ze terugkomt en er weer zal zijn, morgen;overmorgen ? .

Of niet deze keer ? .

Morgen komt immers altijd terug.